• Նորություններ
• Հղումներ
• Կայքի Քարտեզ
• Գործընկերներ

 Ոռոգման ջրանցքներ: Ջրանցքաշինությունը Ուրարտուում գտնվում էր կենտրոնական իշխանության ձեռքում: Այս իմաստով հատկապես հիշարժան է Մենուա արքայի գահակալման ժամանակաշրջանը, որի թողած արձանագրություններից 14-ը վերաբերում են ջրանցքաշինությանը:

 Ջրանցքները (ուրարտ. pili) երկրում կազմում էին բավականին լայն ցանց: Բացի գետերից, ջրանցքներ էին նաև ջրային այն պաշարները, որոնք գոյանում էին լեռնային աղբյուրներից, լճակներից, ինչպես նաև լեռների ծալքերում մթնոլորտային տեղումներից կուտակված ջրերից: Ուրարտական ջրանցքները ճարտարապետական առումով կառույցների բավական զարգացած համակարգեր էին: Նրանք անցնում էին երկրաբանական դժվար հաղթահարելի տեղանքներով, ուղղաձիգ ժայռերի ստորոտներով, թունելներով, երբեմն էլ ստորգետնյա արհեստական ուղիներով կամ դաշտավայրերով:

 Ուրարտական ջրանցքներից պահպանվել են բազմաթիվ, նույնիսկ առ այսօր գործող կառույցներ, որոնց թվում են Շամիրամի ջրանցքը, Մարանդի ջրանցքը, Խոտանալուի ջրանցքը, Հոկտեմբերյանի ջրաբաշխական ցանցը ևն: Ջրաբաշխական համալիրների մեջ մտնող առավել նշանակալից ջրամբարներից է Քեշիշ Գյոլը:

 Ուրարտական քաղաքներում խմելու ջրի մատակարարման գործը բավականին բարվոք վիճակում էր գտնվում: Այդ են հաստատում տարբեր տեղերում հնագիտական հետազոտությունների ընթացքում ջրատար խողովակների, ինչպես նաև տարբեր չափերի ջրամբարների մնացորդների հայտնաբերումները: Դրանից է Զիվիստանի ջրամբարտակը, որը կերտված է միջնաբերդի ժայռի խորության մեջ, կամ Արգիշտիխինիլիի խոշոր ամբարտակը: Էրեբունիի միջնաբերդում է հայտնաբերվել ուրարտական ջրատար համակարգի լավագույն օրինակը:  Ջրամատակարարումն այստեղ իրացվում էր ինքնահոս ջրատարով, հետևապես ջուրը միջնաբերդ էր հասնում նրա նիշից շատ ավելի բարձր դիրքում գտնվող աղբյուրներից, որոնք մոտ 10 կմ հեռու էին գտնվում: Ջուրը քաղաք էր բերվում տուֆե խողովակներով, ստորգետնյա ճանապարհներով: Ուրարտական քաղաքներում ջրատար ցանցը, բացի քարե խողովակներից, ունեցել է նաև կավե խողովակներ (Քայալը Դերե):

Գրականություն: Շիրմազյան 1962; Հովհաննիսյան 1964; Պիոտրովսկի 1971;Զարյան 

1986; Հարությունյան 1978; Հարությունյան 1992; Հովհաննիսյան 1996;Сивков 1944; 

Шлеев 1954; Кафадарян 1967; Кафадарян 1972; Мнацаканян и др. 1978; Халпачян 1980; Оганесян 1970; Оганесян 1981; Оганесян 1985; Belck 1895; Kleiss 1963-1964; Riemschneider 1965; Stronach 1967; Riemschneider 1970; Naumann 1968; Kleiss 1976c; Yutaka 1979; Kleiss 1979b; Kleiss 1979c; Kleiss 1982; Gunter 1982; Forbes 1983; Sinclair 1987; Kleiss 1988; Ussishkin 1994b; Smith, Kafadarian 1996

Աղբյուրը՝ 

Ուրարտուի հնագիտություն  (Ամրոց-բնակավայրեր և դամբարանային համալիրներ) Երևան: Երևանի համալս. հրատ. 2008 , 134-135էջ